نشریه آمریکایی فارن پالیسی در گزارشی که روز ۲۱ اردیبهشت‌ماه منتشر کرده است، به پیشرفت‌های بزرگ اقتصادی کشور عربستان سعودی پرداخته و از افزایش محبوبیت پادشاه و ولیعهد این کشور در میان محافل سیاسی و شهروندان کشورهای خاورمیانه سخن گفته است.

این نشریه معروف سیاسی-اقتصادی نوشته است: «در طول سال گذشته، مقامات سعودی بارها به همگان اعلام کرده‌اند که کشورشان به قدرتی تاثیرگذار در اقتصاد و سیاست جهانی تبدیل شده و درحال حاضر رهبر بلامنازع خاورمیانه است. ادعایی که با تایید مدیران سیاست خارجی ایالات متحده و تحلیلگران مسائل خاورمیانه همراه بوده است. سعودی‌ها غرق در درآمدهای هنگفت نفتی هستند و به منبعی مطمئن برای سرمایه‌گذاری جامعه تجاری جهانی تبدیل شده‌اند.»

در ادامه این گزارش به قلم استیون کوک، ستون‌نویس فارن پالسی و انی انریکو ماتی، محقق ارشد مطالعات خاورمیانه، اشاره شده که در کل سال ۲۰۲۲ میلادی، رهبران جهان در جستجوی هر قراردادی، از قراردادهای تسلیحاتی و مبادله ارز گرفته تا افزایش تولید نفت، مسیر خود را به سمت  کاخ شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، تغییر داده‌اند.

استیون کوک و انی انریکو ماتی، معتقدند که عربستانی‌ها تصمیم پیچیده و یا بینش سیاسی سختی را اتخاذ نکرده‌اند، بلکه تصمیم گرفته‌اند در زمان، در مکانی مناسب بایستند و از شرایط پایان قرنطینه کرونا در دنیا و تهاجم روسیه به اوکراین که شوک‌های ممتدی را به بازارهای جهانی انرژی وارد کرد، نهایت استفاده را ببرند.

فارن پالیسی در ادامه به بهبود روابط سیاسی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر پرداخت و این اتفاق را حاصل تلاش سعودی‌ها برای پایان دادن به جنگ یمن و گسترش صلح در منطقه دانست.

نظرسنجی اخیر موسسه معتبر گالوپ از مردم ۱۳ کشور با اکثریت مسلمان، نشان داده بود که کشور عربستان سعودی به مراتب بیشتر از ایران، میان ملل مسلمان محبوبیت دارد. تنها ترک‌ها و تا حدودی فلسطینی‌ها به دو کشور علاقه‌مند بودند، که میان این دو ملت هم باز سعودی‌ها محبوب‌تر از ایرانی‌ها بودند.

فارن پالسی نوشت: «بر اساس آمار معتبر موسسه نظرسنجی عرب در اردن، عربستان سعودی پس از ترکیه در رتبه دوم از نظر استقبال عمومی قرار دارد؛ مثلا نزدیک به نیمی از مردم تونس به عربستان سعودی نظر مثبت دارند، عراقی ها بیش از هر کشوری، از عربستان سعودی در کنار چینی‌ها حمایت می کنند و شاهزاده محمد بن سلمان، پس از رئیس‌جمهوری امارات متحده عربی، رهبر مورد علاقه آن‌هاست. این داده‌ها چنان با دیدگاه برخی از نخبگان غربی نسبت به عربستان مغایر است که یک سوال مهم را مطرح می کند؛ چرا عربستان سعودی در خاورمیانه این‌قدر محبوب است؟»

نویسندگان فارن پالیسی، در ادامه به توصیف چرایی این اتفاق و افزایش محبوبیت سران سعودی در خاورمیانه پرداخته‌اند: «نظرسنجی‌ها به تحلیلگران چیزی در مورد اینکه چرا مردم منطقه سعودی‌ها را تحسین می‌کنند نمی‌گوید، اما سرنخ‌هایی از مقدار زیادی شواهد، حکایت از آن دارد که سیاست‌های داخلی و خارجی ولیعهد عربستان سعودی برای مردم سراسر خاورمیانه جذاب است. تغییرات و اصلاحات اجتماعی در حال وقوع در عربستان سعودی که واقعی و مهم هستند و بر زندگی بسیاری از سعودی‌ها تاثیر مثبت گذاشته، برای مردم خاورمیانه جذاب بوده است. این درحالی است که اصلاحات در این کشور کاملا از بالا انجام می‌شود، نه از سوی فعالان اجتماعی. خاورمیانه‌ای‌ها هم نسبت به این موضوع مطلع هستند اما آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که سعودی‌ها از همین شیوه زندگی لذت می‌برند و دوستش دارند.»

در همین حال، به گفته یک منبع موثق اردنی به فارن پالیسی، متخصصان جوان اردنی حالا به طور فزاینده‌ای به دنبال فرصت‌های جدید شغلی در ریاض، جده و نئوم هستند. نئوم، شهر آینده‌نگر و پروژه رویایی شاهزاده محمد بن سلمان است که برای تحقق آن به ارتشی از متخصصان و کارگران ماهر و غیر ماهر نیاز دارد. از نظر اردنی‌ها، عربستان سعودی به اندازه کافی فضای اجتماعی را باز کرده است.

از نگاه این نشریه آمریکایی، بلندپروازی‌های شاهزاده محمد بن سلمان در سیاست خارجی، مانند محاصره قطر، استعفا گرفتن از سعد حریری در لبنان یا پرونده جمال خاشقچی، اگرچه از سوی غربی‌ها «خطرناک» توصیف شده، از نگاه اکثریت مردم خاورمیانه، تلاشی برای افزایش ثبات و قدرت سعودی‌ها بوده و البته که دست‌ودل‌بازی‌های شاهزاده سعودی در ارسال کمک‌های هنگفت مالی به کشورهایی همچون پاکستان، ترکیه و اردن، افزایش محبوبیت او در این کشورها را به همراه داشته است.

جوانان خاورمیانه‌ای به فارن پالیسی می‌گویند کمک‌های عربستان سعودی به آن‌ها، بهتر از کمک‌های آمریکایی‌هاست و معتقدند: «به جای ادامه دریافت کمک از آمریکا، چین یا روسیه، خودمان می‌خواهیم با کمک کشورهای همسایه خاورمیانه جدیدی را بسازیم.»

فارن پالیسی نوشت: «از آنجا که ایالات متحده پیش از این قدرت غالب در منطقه بوده و از آنجایی که در سال‌های اخیر سعودی‌ها به شیوه‌های مختلف و به اشکالی زیرکانه یا آشکار با ایالات متحده مخالفت کرده‌اند، انگشت وسط محمد بن سلمان به سمت واشنگتن، وجهه ریاض را درخشان می‌کند. به عنوان مثال و زمانی که سعودی‌ها تصمیم گرفتند تا با وجود تحریم‌های گسترده آمریکا، اجناسی را به حلب، شهر تحت کنترل رژیم اسد ارسال کنند، شهروندان سوری از کمک‌های مهم شاهزاده محمد بن سلمان بسیار قدردانی کردند. بازگشت اخیر سوریه به اتحادیه عرب که سعودی‌ها رهبری آن را برعهده داشتند نیز اتفاقی مهم و مشابه در همین زمینه است.»

در مجموع، به نظر می‌رسد در حالی که عربستان سعودی سیاست خارجی مستقلی را از واشنگتن دنبال می‌کند، مردم خاورمیانه حالا این کشور را به عنوان موتور شکوفایی و ثبات در منطقه می بینند؛ «اگر واشنگتن قصد دارد در خاورمیانه با پکن و مسکو رقابت کند، با افراط‌گرایان مبارزه کند، از گسترش سلا‌ح‌های هسته‌ای جلوگیری کند و به خاورمیانه‌ای‌ها در مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی کمک کند، پس بهتر است سیاست‌گذاران ایالات متحده جهان را همان‌نگونه ببینند که خاورمیانه‌ای‌ها می‌بینند و در این صورت شانس بیشتری برای موفقیت خواهند داشت. در این جهان، عربستان سعودی یک بازیگر مهم اقتصادی و یک قدرت ژئوپلیتیکی، پویا و محبوب است. واقعا چه کسی فکرش را می‌کرد؟»